Παρακαλώ διαβάστε το παρακάτω άρθρο για τον διαλείποντα καθετηριασμό. Είναι πολύ διαφωτιστικό!
Διαλείποντες καθετηριασμοί, γιατί είναι χρήσιμοι
Πριν απαντήσουμε αυτό το ερώτημα, θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε μέσα στο μυαλό μας ένα αξίωμα: σε όλους τους ασθενείς με τραυματική ή άλλη βλάβη του Νωτιαίου Μυελού η ουροδόχος κύστη τους είναι "νευρογενής". Αυτή ακριβώς η νευρογενή κύστη πολλές φορές δεν αδειάζει καθόλου, ή αδειάζει μερικώς ή το χειρότερο από όλα αδειάζει αναπτύσσοντας μεγάλες ενδοκυστικές πιέσεις. Αυτή η τελευταία μορφή είναι και η χειρότερη για τον άνθρωπο με νευρογενή κύστη, γιατί ακριβώς η πίεση αυτή μεταδίδεται δια της παλινδρόμησης προς τα νεφρά με καταστρεπτικά αποτελέσματα με το πέρασμα του καιρού. Παλαιότερα, θα πρέπει να αναφέρουμε, ότι συχνότερη αιτία θανάτου των ασθενών με νευρογενή κύστη ήταν η νεφρική ανεπάρκεια η οποία οφειλόταν ακριβώς σε αυτή την καταστροφή των νεφρών από τις υψηλές πιέσεις μέσα στην κύστη.
Ο σημαντικότερος τρόπος αντιμετωπίσεως αυτού του τρόπου είναι η κένωση της ουροδόχου κύστης τη στιγμή που πρέπει, και χωρίς να αφήνουμε ούρα να παραμένουν μέσα σε αυτή για μεγάλο χρονικό διάστημα. Αυτό το είχαν κατανοήσει και αρχαίοι Έλληνες οι οποίοι μη διαθέτοντας βεβαίως τους σημερινούς καθετήρες χρησιμοποιούσαν αυτοσχέδιους καθετήρες από λεπτά καλάμια τους οποίους τους άλειφαν με μέλι για να υπάρχει λιπαντικό αποτέλεσμα.
ΠΟΙΟΙ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΤΟΥΣ ΔΙΑΛΕΙΠΟΝΤΕΣ ΚΑΘΕΤΗΡΙΑΣΜΟΥΣ?
Διαλείποντες καθετηριασμούς (Δ.Κ.) δεν χρειάζονται μόνο οι ασθενείς με τραυματικές κακώσεις νωτιαίου μυελού, αλλά και ασθενείς με νευρογενή κύστη λόγω κατά πλάκας σκλήρυνσης, μηνιγγομυελοκήλης, σακχαρώδη διαβήτη, ή εγκεφαλικού επεισοδίου και άλλες παθήσεις. Όμως θα πρέπει να τονίσουμε ότι η νευρογενής κύστη ασθενών με τραυματική κάκωση Νωτιαίου μυελού είναι η πιο "ατίθαση" του είδους, και δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι απαιτεί μεγαλύτερη προσοχή από τον ασθενή και από τον θεράποντα Ουρολόγο.
Η ομάδα αυτή των ανθρώπων (με νευρογενή κύστη λόγω τραυματικής κάκωσης νωτιαίου μυελού) είναι ακριβώς αυτή που έχει μεγαλύτερη ανάγκη από διαλείποντες καθετηριασμούς σε σύγκριση με τους ασθενείς με νευρογενή κύστη από άλλη αιτία.
ΠΟΣΟΥΣ ΚΑΘΕΤΗΡΙΑΣΜΟΥΣ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ;
Πολλοί ασθενείς μας ρωτάνε, όταν τους ανακοινώνουμε τον αριθμό των καθετηριασμών που χρειάζονται κάθε ημέρα, γιατί υπάρχει διαφορά στον αριθμό αυτό μεταξύ των ιδίων και των φίλων ή συναδέλφων τους που πάσχουν φαινομενικά από την ίδια αναπηρία; Η απάντηση έγκειται στο ότι παρόλο που δύο άνθρωποι μπορεί να πάσχουν από την ίδια φαινομενικά αναπηρία ( π.χ. Παραπληγία), στην πραγματικότητα οι βλάβες στον νωτιαίο μυελό είναι πολύ ανόμοιες. Αυτό τον κανόνα ακολουθεί και το νευρικό σύστημα της ουροδόχου κύστης αυτών των ασθενών (αλλά με την επεξήγηση και ταξινόμηση του φαινομένου της νευρογενούς κύστης θα ασχοληθούμε σε κάποιο από τα επόμενα άρθρα μας).
Ο αριθμός των ημερήσιων καθετηριασμών που είναι απαραίτητοι σε ένα ασθενή με νευρογενή κύστη είναι αυστηρά προσωποποιημένος και βασίζεται στα αποτελέσματα του ουροδυναμικού ελέγχου.
Με λίγα λόγια ο αριθμός που ο ουρολόγος προτείνει στον ασθενή σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να είναι τυχαίος ή ένας αριθμός ρουτίνας ο οποίος εφαρμόζεται σε ένα ασθενή ανεξάρτητα με το πρόβλημα που αυτός έχει αλλά να βασίζεται στον ουροδυναμικό έλεγχο.
ΠΟΙΟΙ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΙ ΥΠΟΨΗΦΙΟΙ ΓΙΑ ΔΙΑΛΕΙΠΟΝΤΕΣ ΚΑΘΕΤΗΡΙΑΣΜΟΥΣ?
Υπάρχει ένας αριθμός ανθρώπων με νευρογενή κύστη οι οποίοι παρόλο που χρήζουν διαλειπόντων καθετηριασμών δεν μπορούν να τους εκτελέσουν. Αυτοί οι ασθενείς χωρίζονται σε κατηγορίες ανάλογα με την αιτία που τους δυσκολεύει να εκτελέσουν τους Δ.Κ.
Συγκεκριμένα:
α) Άτομα με κινητικά προβλήματα των άνω άκρων, όπως οι φίλοι τετραπληγικοί οι οποίοι όπως είναι φυσικό δεν μπορούν να εκτελέσουν λεπτές κινήσεις με τα χέρια τους, και οι οποίοι τις περισσότερες φορές στηρίζονται σε βοηθό νοσηλεύτρια, ή σε άτομα του περιβάλλοντός τους για την πραγματοποίηση των καθετηριασμών. Εδώ βέβαια το πρόβλημα έγκειται στα άτομα που δεν έχουν πρόσβαση σε αυτές τις διευκολύνσεις και το πρόβλημα σαφώς έχει μια κοινωνική βάση.
Β) Άτομα παχύσαρκα που λόγω του σωματικού τους όγκου δεν μπορούν να κατευθύνουν σωστά τον καθετήρα
Γ) Άτομα που δεν έχουν την πνευματική ικανότητα να κατανοήσουν την λογική της χρήσης και την τεχνική των Δ..Κ.
Δ) Γυναίκες που λόγω της ανατομίας τους η αναπηρία τους δεν τους επιτρέπει να βρίσκουν εύκολα το έξω στόμιο της ουρήθρας τους
Ε) Άτομα με ουρολογικά προβλήματα όπως στενώματα της ουρήθρας, κακώσεις της ουρήθρας, ή με στένωμα του αυχένα της κύστης. Αυτή η κατηγορία χρήζει οπωσδήποτε ουρολογικής αντιμετώπισης πριν αποφασιστεί ότι ο ασθενής πρέπει να υποβληθεί σε Δ.Κ.
Σε ένα ασθενή που τέθηκε σωστά η ένδειξη για διαλείποντες καθετηριασμούς, ο οποίος έχει εκπαιδευτεί να τους εκτελεί σωστά και οποίος έχει τακτική παρακολούθηση η πιθανότητα να εμφανίσει επιπλοκές είναι πολύ μικρή. Παρόλα αυτά όπως με κάθε θεραπεία έτσι και με τους διαλείποντες καθετηριασμούς υπάρχει πιθανότητα να εμφανισθούν κάποιες επιπλοκές.
Α) ΟΥΡΟΛΟΙΜΩΞΕΙΣ
Η ανεύρεση στα ούρα, ασθενών που εφαρμόζουν διαλείποντες καθετηριασμούς, μικροβίων είναι ένα συχνό φαινόμενο και δεν πρέπει να προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία και ούτε να θεραπεύεται αν δεν συνοδεύεται από κάποια συμπτώματα ή σημεία.. Το αν θα χορηγήσουμε ή όχι θεραπεία εξαρτάται από το αν ο ασθενής έχει διατηρήσει την αισθητικότητα της κύστης του ή όχι. Αν η βλάβη στο νευρικό σύστημα του επιτρέπει ολική ή μερική αισθητικότητα της κύστης τότε ο ασθενής θα έχει τα κλασσικά συμπτώματα της ουρολοίμωξης όπως συχνουρία , κάψιμο κατά την ούρηση, δυσουρία κ.ά. Όταν όμως έχει απολέσει την αισθητικότητα πράγμα που είναι και ο κανόνας τότε τα συμπτώματα μιας ουρολοίμωξης μπορεί να είναι πολλά και διάφορα, όπως αύξηση της σπαστικότητας, υπερίδρωση ή ερυθρότητα στο άνω μέρος του κορμού ή του προσώπου. Στα ούρα μπορεί να παρατηρηθούν θολερότητα, αιματουρία ή παράξενη οσμή. Στο αν οι διαλείποντες καθετηριασμοί προκαλούν λοιμώξεις, οι πιο πολλές μελέτες δείχνουν πως το ποσοστό των λοιμώξεων μειώνεται , αλλά υπάρχουν και κάποιες(λίγες) που δείχνουν ότι το ποσοστό αυξάνεται, παραδέχοντα όμως ότι είναι λιγότερο επιβλαβείς για τα νεφρά. Μεγαλύτερο ποσοστό λοιμώξεων ειδικά των νεφρών εμφανίζουν οι ασθενείς με παλινδρόμηση των ούρων από την κύστη προς το νεφρό (κυστεοουρητηρική παλινδρόμηση). Η είσοδος των αυτολιπαινόμενων καθετήρων μιας χρήσης Idrocath , μείωσε δραματικά το ποσοστό των λοιμώξεων σε αυτούς τους ασθενείς. Ο σωστός τρόπος για την περαιτέρω μείωση των λοιμώξεων είναι ο επαρκής αριθμός καθετηριασμών κατά την διάρκεια του 24ώρου, και η τέλεια κένωση της ουροδόχου κύστης μετά από κάθε καθετηριασμό. Πρέπει να τονίσουμε και πάλι ότι προφυλακτική χορήγηση αντιβίωσης, ή θεραπεία ασυμπτωματικής μικροβιουρίας δεν είναι απαραίτητη. Ουρολοιμώξεις που συνοδεύονται από κλινικά σημεία πρέπει να θεραπεύονται με αντιβιοτική αγωγή διάρκειας από 3 ή 5 ως και 10 ή 15 ημέρες., υπάρχουν και εξαιρέσεις σε αυτό το κανόνα αλλά αυτό είναι θέμα του ουρολόγου να το γνωρίζει και να το κρίνει.
Β) ΕΠΙΔΕΙΝΩΣΗ ΝΕΦΡΙΚΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ
Οι διαλείποντες καθετηριασμοί βοηθούν στην μακροχρόνια διατήρηση της νεφρικής λειτουργίας. Εδώ θεμελιώδη θέση έχει ο Ουροδυναμικός έλεγχος ο οποίος θα μας διαγνώσει τον τύπο της νευρολογικής εικόνας της ουροδόχου κύστης, και από αυτό μπορεί να προβλεφθεί ποιοι ασθενείς εμφανίζουν αυξημένο κίνδυνο για επιδείνωση των νεφρών. Οι κύστεις που εμφανίζουν υπεραντανακλαστικότητα του εξωστήρα μυ με ή όχι δυσυνέργεια σφιγκτήρα- εξωστήρα,(με απλά λόγια σπαστικότητα), εν συγκρίσει με αυτές που εμφανίζουν υποαντανακλαστικότητα του εξωστήρα μυ (με απλά λόγια πρόκειται για χαλαρές πλαδαρές κύστεις) εμφανίζουν αυξημένες πιθανότητες, άμα η κατάσταση ξεφύγει από τον έλεγχο , για βλάβες στα νεφρά. Εδώ πρέπει οι φίλοι αναγνώστες να κατανοήσουν ότι σπάνια οι βλάβες αυτές, έχουν ταχεία επιδείνωση και ότι οι βλάβες στα νεφρά εγκαθίστανται πολύ αργά και για αυτό δεν δίνουν σημεία παρά μόνο στα τελευταία στάδια.
Όταν λοιπόν διαπιστωθεί μια προϊούσα επιδείνωση της νεφρικής λειτουργίας, πρέπει πρώτα ο ουρολόγος να διερευνήσει άμα το σχήμα των διαλειπόντων καθετηριασμών είναι το κατάλληλο για την κατάσταση του ασθενούς. Έπειτα ανάλογα με την βαρύτητα της καταστάσεως μπορεί να καταφύγει σε συνοδό φαρμακευτική θεραπεία, είτε στις δυσκολότερες περιπτώσεις σε μεγεθυντική κυστεοπλαστική.
Γ) ΟΥΡΗΘΡΙΚΟ ΤΡΑΥΜΑ
Ο καθετηριασμός της ουρήθρας οπωσδήποτε δεν είναι ένα φυσιολογικό φαινόμενο, και η είσοδος του καθετήρα μέσα στον αυλό της μπορεί να προξενήσει κάποιους ερεθισμούς ή βλάβες. Το φάσμα αυτών των βλαβών είναι ευρύ και κυμαίνεται από μια απλή φλεγμονή μέχρι πήξη και διάτρηση της ουρήθρας. Όμως στην συντριπτική πλειοψηφία οι βλάβες είναι ήπιες και αντιμετωπίζονται με αντιβιοτική αγωγή, αντιφλεγμονώδη φάρμακα, και τοποθέτηση μόνιμου καθετήρα για λίγες ημέρες.
Όλα αυτές οι επιπλοκές βέβαια έχουν μειωθεί στο ελάχιστο, με την χρήση νέας τεχνολογίας αυτολιπαινόμενων καθετήρων χαμηλής τριβής, όπως ο Idrocath .
Δ) ΛΙΘΙΑΣΗ
Λιθίαση της ουροδόχου κύστης εμφανίζεται σε ένα μικρό ποσοστό ασθενών. Αυτή συνήθως οφείλεται στην είσοδο μαζί με τον καθετήρα τριχών από την περιοχή του εφηβαίου μέσα στην κύστη. Οι ασθενείς θα πρέπει να είναι προσεκτικοί σε αυτό το θέμα όταν καθετηριάζονται. Η λιθίαση της ουροδόχου κύστης αντιμετωπίζεται με ενδοσκοπική αφαίρεση του λίθου.
Ε) ΕΠΙΔΙΔΥΜΙΤΙΔΑ
Η επιδιδυμίτιδα όπως είναι λογικό εμφανίζεται μόνο στους άνδρες (μόνο αυτοί διαθέτουν επιδιδυμίδα), και παρόλο που είναι και αυτή μια μορφή ουρολοίμωξης, την αναφέρουμε ξεχωριστά για να τονίσουμε την σημασία όπου έχει για τους άνδρες που υποβάλλονται σε διαλείποντες καθετηριασμούς, να ελέγχουν περιοδικά τους όρχεις τους για ασυνήθιστες διογκώσεις.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Ο σκοπός των διαλειπόντων καθετηριασμών είναι να εξασφαλίζουν εγκράτεια ούρων, αποθήκευση των ούρων στην κύστη σε συνθήκες χαμηλής πίεσης μεταξύ των καθετηριασμών, διατήρηση των νεφρών του ασθενή στην καλύτερη δυνατή κατάσταση.
Η καλύτερη θεραπεία δεν έχει καμία αξία εάν αυτή δεν εφαρμόζεται...
Διαλείποντες καθετηριασμοί, γιατί είναι χρήσιμοι
Πριν απαντήσουμε αυτό το ερώτημα, θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε μέσα στο μυαλό μας ένα αξίωμα: σε όλους τους ασθενείς με τραυματική ή άλλη βλάβη του Νωτιαίου Μυελού η ουροδόχος κύστη τους είναι "νευρογενής". Αυτή ακριβώς η νευρογενή κύστη πολλές φορές δεν αδειάζει καθόλου, ή αδειάζει μερικώς ή το χειρότερο από όλα αδειάζει αναπτύσσοντας μεγάλες ενδοκυστικές πιέσεις. Αυτή η τελευταία μορφή είναι και η χειρότερη για τον άνθρωπο με νευρογενή κύστη, γιατί ακριβώς η πίεση αυτή μεταδίδεται δια της παλινδρόμησης προς τα νεφρά με καταστρεπτικά αποτελέσματα με το πέρασμα του καιρού. Παλαιότερα, θα πρέπει να αναφέρουμε, ότι συχνότερη αιτία θανάτου των ασθενών με νευρογενή κύστη ήταν η νεφρική ανεπάρκεια η οποία οφειλόταν ακριβώς σε αυτή την καταστροφή των νεφρών από τις υψηλές πιέσεις μέσα στην κύστη.
Ο σημαντικότερος τρόπος αντιμετωπίσεως αυτού του τρόπου είναι η κένωση της ουροδόχου κύστης τη στιγμή που πρέπει, και χωρίς να αφήνουμε ούρα να παραμένουν μέσα σε αυτή για μεγάλο χρονικό διάστημα. Αυτό το είχαν κατανοήσει και αρχαίοι Έλληνες οι οποίοι μη διαθέτοντας βεβαίως τους σημερινούς καθετήρες χρησιμοποιούσαν αυτοσχέδιους καθετήρες από λεπτά καλάμια τους οποίους τους άλειφαν με μέλι για να υπάρχει λιπαντικό αποτέλεσμα.
ΠΟΙΟΙ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΤΟΥΣ ΔΙΑΛΕΙΠΟΝΤΕΣ ΚΑΘΕΤΗΡΙΑΣΜΟΥΣ?
Διαλείποντες καθετηριασμούς (Δ.Κ.) δεν χρειάζονται μόνο οι ασθενείς με τραυματικές κακώσεις νωτιαίου μυελού, αλλά και ασθενείς με νευρογενή κύστη λόγω κατά πλάκας σκλήρυνσης, μηνιγγομυελοκήλης, σακχαρώδη διαβήτη, ή εγκεφαλικού επεισοδίου και άλλες παθήσεις. Όμως θα πρέπει να τονίσουμε ότι η νευρογενής κύστη ασθενών με τραυματική κάκωση Νωτιαίου μυελού είναι η πιο "ατίθαση" του είδους, και δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι απαιτεί μεγαλύτερη προσοχή από τον ασθενή και από τον θεράποντα Ουρολόγο.
Η ομάδα αυτή των ανθρώπων (με νευρογενή κύστη λόγω τραυματικής κάκωσης νωτιαίου μυελού) είναι ακριβώς αυτή που έχει μεγαλύτερη ανάγκη από διαλείποντες καθετηριασμούς σε σύγκριση με τους ασθενείς με νευρογενή κύστη από άλλη αιτία.
ΠΟΣΟΥΣ ΚΑΘΕΤΗΡΙΑΣΜΟΥΣ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ;
Πολλοί ασθενείς μας ρωτάνε, όταν τους ανακοινώνουμε τον αριθμό των καθετηριασμών που χρειάζονται κάθε ημέρα, γιατί υπάρχει διαφορά στον αριθμό αυτό μεταξύ των ιδίων και των φίλων ή συναδέλφων τους που πάσχουν φαινομενικά από την ίδια αναπηρία; Η απάντηση έγκειται στο ότι παρόλο που δύο άνθρωποι μπορεί να πάσχουν από την ίδια φαινομενικά αναπηρία ( π.χ. Παραπληγία), στην πραγματικότητα οι βλάβες στον νωτιαίο μυελό είναι πολύ ανόμοιες. Αυτό τον κανόνα ακολουθεί και το νευρικό σύστημα της ουροδόχου κύστης αυτών των ασθενών (αλλά με την επεξήγηση και ταξινόμηση του φαινομένου της νευρογενούς κύστης θα ασχοληθούμε σε κάποιο από τα επόμενα άρθρα μας).
Ο αριθμός των ημερήσιων καθετηριασμών που είναι απαραίτητοι σε ένα ασθενή με νευρογενή κύστη είναι αυστηρά προσωποποιημένος και βασίζεται στα αποτελέσματα του ουροδυναμικού ελέγχου.
Με λίγα λόγια ο αριθμός που ο ουρολόγος προτείνει στον ασθενή σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να είναι τυχαίος ή ένας αριθμός ρουτίνας ο οποίος εφαρμόζεται σε ένα ασθενή ανεξάρτητα με το πρόβλημα που αυτός έχει αλλά να βασίζεται στον ουροδυναμικό έλεγχο.
ΠΟΙΟΙ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΙ ΥΠΟΨΗΦΙΟΙ ΓΙΑ ΔΙΑΛΕΙΠΟΝΤΕΣ ΚΑΘΕΤΗΡΙΑΣΜΟΥΣ?
Υπάρχει ένας αριθμός ανθρώπων με νευρογενή κύστη οι οποίοι παρόλο που χρήζουν διαλειπόντων καθετηριασμών δεν μπορούν να τους εκτελέσουν. Αυτοί οι ασθενείς χωρίζονται σε κατηγορίες ανάλογα με την αιτία που τους δυσκολεύει να εκτελέσουν τους Δ.Κ.
Συγκεκριμένα:
α) Άτομα με κινητικά προβλήματα των άνω άκρων, όπως οι φίλοι τετραπληγικοί οι οποίοι όπως είναι φυσικό δεν μπορούν να εκτελέσουν λεπτές κινήσεις με τα χέρια τους, και οι οποίοι τις περισσότερες φορές στηρίζονται σε βοηθό νοσηλεύτρια, ή σε άτομα του περιβάλλοντός τους για την πραγματοποίηση των καθετηριασμών. Εδώ βέβαια το πρόβλημα έγκειται στα άτομα που δεν έχουν πρόσβαση σε αυτές τις διευκολύνσεις και το πρόβλημα σαφώς έχει μια κοινωνική βάση.
Β) Άτομα παχύσαρκα που λόγω του σωματικού τους όγκου δεν μπορούν να κατευθύνουν σωστά τον καθετήρα
Γ) Άτομα που δεν έχουν την πνευματική ικανότητα να κατανοήσουν την λογική της χρήσης και την τεχνική των Δ..Κ.
Δ) Γυναίκες που λόγω της ανατομίας τους η αναπηρία τους δεν τους επιτρέπει να βρίσκουν εύκολα το έξω στόμιο της ουρήθρας τους
Ε) Άτομα με ουρολογικά προβλήματα όπως στενώματα της ουρήθρας, κακώσεις της ουρήθρας, ή με στένωμα του αυχένα της κύστης. Αυτή η κατηγορία χρήζει οπωσδήποτε ουρολογικής αντιμετώπισης πριν αποφασιστεί ότι ο ασθενής πρέπει να υποβληθεί σε Δ.Κ.
Σε ένα ασθενή που τέθηκε σωστά η ένδειξη για διαλείποντες καθετηριασμούς, ο οποίος έχει εκπαιδευτεί να τους εκτελεί σωστά και οποίος έχει τακτική παρακολούθηση η πιθανότητα να εμφανίσει επιπλοκές είναι πολύ μικρή. Παρόλα αυτά όπως με κάθε θεραπεία έτσι και με τους διαλείποντες καθετηριασμούς υπάρχει πιθανότητα να εμφανισθούν κάποιες επιπλοκές.
Α) ΟΥΡΟΛΟΙΜΩΞΕΙΣ
Η ανεύρεση στα ούρα, ασθενών που εφαρμόζουν διαλείποντες καθετηριασμούς, μικροβίων είναι ένα συχνό φαινόμενο και δεν πρέπει να προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία και ούτε να θεραπεύεται αν δεν συνοδεύεται από κάποια συμπτώματα ή σημεία.. Το αν θα χορηγήσουμε ή όχι θεραπεία εξαρτάται από το αν ο ασθενής έχει διατηρήσει την αισθητικότητα της κύστης του ή όχι. Αν η βλάβη στο νευρικό σύστημα του επιτρέπει ολική ή μερική αισθητικότητα της κύστης τότε ο ασθενής θα έχει τα κλασσικά συμπτώματα της ουρολοίμωξης όπως συχνουρία , κάψιμο κατά την ούρηση, δυσουρία κ.ά. Όταν όμως έχει απολέσει την αισθητικότητα πράγμα που είναι και ο κανόνας τότε τα συμπτώματα μιας ουρολοίμωξης μπορεί να είναι πολλά και διάφορα, όπως αύξηση της σπαστικότητας, υπερίδρωση ή ερυθρότητα στο άνω μέρος του κορμού ή του προσώπου. Στα ούρα μπορεί να παρατηρηθούν θολερότητα, αιματουρία ή παράξενη οσμή. Στο αν οι διαλείποντες καθετηριασμοί προκαλούν λοιμώξεις, οι πιο πολλές μελέτες δείχνουν πως το ποσοστό των λοιμώξεων μειώνεται , αλλά υπάρχουν και κάποιες(λίγες) που δείχνουν ότι το ποσοστό αυξάνεται, παραδέχοντα όμως ότι είναι λιγότερο επιβλαβείς για τα νεφρά. Μεγαλύτερο ποσοστό λοιμώξεων ειδικά των νεφρών εμφανίζουν οι ασθενείς με παλινδρόμηση των ούρων από την κύστη προς το νεφρό (κυστεοουρητηρική παλινδρόμηση). Η είσοδος των αυτολιπαινόμενων καθετήρων μιας χρήσης Idrocath , μείωσε δραματικά το ποσοστό των λοιμώξεων σε αυτούς τους ασθενείς. Ο σωστός τρόπος για την περαιτέρω μείωση των λοιμώξεων είναι ο επαρκής αριθμός καθετηριασμών κατά την διάρκεια του 24ώρου, και η τέλεια κένωση της ουροδόχου κύστης μετά από κάθε καθετηριασμό. Πρέπει να τονίσουμε και πάλι ότι προφυλακτική χορήγηση αντιβίωσης, ή θεραπεία ασυμπτωματικής μικροβιουρίας δεν είναι απαραίτητη. Ουρολοιμώξεις που συνοδεύονται από κλινικά σημεία πρέπει να θεραπεύονται με αντιβιοτική αγωγή διάρκειας από 3 ή 5 ως και 10 ή 15 ημέρες., υπάρχουν και εξαιρέσεις σε αυτό το κανόνα αλλά αυτό είναι θέμα του ουρολόγου να το γνωρίζει και να το κρίνει.
Β) ΕΠΙΔΕΙΝΩΣΗ ΝΕΦΡΙΚΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ
Οι διαλείποντες καθετηριασμοί βοηθούν στην μακροχρόνια διατήρηση της νεφρικής λειτουργίας. Εδώ θεμελιώδη θέση έχει ο Ουροδυναμικός έλεγχος ο οποίος θα μας διαγνώσει τον τύπο της νευρολογικής εικόνας της ουροδόχου κύστης, και από αυτό μπορεί να προβλεφθεί ποιοι ασθενείς εμφανίζουν αυξημένο κίνδυνο για επιδείνωση των νεφρών. Οι κύστεις που εμφανίζουν υπεραντανακλαστικότητα του εξωστήρα μυ με ή όχι δυσυνέργεια σφιγκτήρα- εξωστήρα,(με απλά λόγια σπαστικότητα), εν συγκρίσει με αυτές που εμφανίζουν υποαντανακλαστικότητα του εξωστήρα μυ (με απλά λόγια πρόκειται για χαλαρές πλαδαρές κύστεις) εμφανίζουν αυξημένες πιθανότητες, άμα η κατάσταση ξεφύγει από τον έλεγχο , για βλάβες στα νεφρά. Εδώ πρέπει οι φίλοι αναγνώστες να κατανοήσουν ότι σπάνια οι βλάβες αυτές, έχουν ταχεία επιδείνωση και ότι οι βλάβες στα νεφρά εγκαθίστανται πολύ αργά και για αυτό δεν δίνουν σημεία παρά μόνο στα τελευταία στάδια.
Όταν λοιπόν διαπιστωθεί μια προϊούσα επιδείνωση της νεφρικής λειτουργίας, πρέπει πρώτα ο ουρολόγος να διερευνήσει άμα το σχήμα των διαλειπόντων καθετηριασμών είναι το κατάλληλο για την κατάσταση του ασθενούς. Έπειτα ανάλογα με την βαρύτητα της καταστάσεως μπορεί να καταφύγει σε συνοδό φαρμακευτική θεραπεία, είτε στις δυσκολότερες περιπτώσεις σε μεγεθυντική κυστεοπλαστική.
Γ) ΟΥΡΗΘΡΙΚΟ ΤΡΑΥΜΑ
Ο καθετηριασμός της ουρήθρας οπωσδήποτε δεν είναι ένα φυσιολογικό φαινόμενο, και η είσοδος του καθετήρα μέσα στον αυλό της μπορεί να προξενήσει κάποιους ερεθισμούς ή βλάβες. Το φάσμα αυτών των βλαβών είναι ευρύ και κυμαίνεται από μια απλή φλεγμονή μέχρι πήξη και διάτρηση της ουρήθρας. Όμως στην συντριπτική πλειοψηφία οι βλάβες είναι ήπιες και αντιμετωπίζονται με αντιβιοτική αγωγή, αντιφλεγμονώδη φάρμακα, και τοποθέτηση μόνιμου καθετήρα για λίγες ημέρες.
Όλα αυτές οι επιπλοκές βέβαια έχουν μειωθεί στο ελάχιστο, με την χρήση νέας τεχνολογίας αυτολιπαινόμενων καθετήρων χαμηλής τριβής, όπως ο Idrocath .
Δ) ΛΙΘΙΑΣΗ
Λιθίαση της ουροδόχου κύστης εμφανίζεται σε ένα μικρό ποσοστό ασθενών. Αυτή συνήθως οφείλεται στην είσοδο μαζί με τον καθετήρα τριχών από την περιοχή του εφηβαίου μέσα στην κύστη. Οι ασθενείς θα πρέπει να είναι προσεκτικοί σε αυτό το θέμα όταν καθετηριάζονται. Η λιθίαση της ουροδόχου κύστης αντιμετωπίζεται με ενδοσκοπική αφαίρεση του λίθου.
Ε) ΕΠΙΔΙΔΥΜΙΤΙΔΑ
Η επιδιδυμίτιδα όπως είναι λογικό εμφανίζεται μόνο στους άνδρες (μόνο αυτοί διαθέτουν επιδιδυμίδα), και παρόλο που είναι και αυτή μια μορφή ουρολοίμωξης, την αναφέρουμε ξεχωριστά για να τονίσουμε την σημασία όπου έχει για τους άνδρες που υποβάλλονται σε διαλείποντες καθετηριασμούς, να ελέγχουν περιοδικά τους όρχεις τους για ασυνήθιστες διογκώσεις.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Ο σκοπός των διαλειπόντων καθετηριασμών είναι να εξασφαλίζουν εγκράτεια ούρων, αποθήκευση των ούρων στην κύστη σε συνθήκες χαμηλής πίεσης μεταξύ των καθετηριασμών, διατήρηση των νεφρών του ασθενή στην καλύτερη δυνατή κατάσταση.
Η καλύτερη θεραπεία δεν έχει καμία αξία εάν αυτή δεν εφαρμόζεται...
